PANGUNGUSAP

Sa linggwistika, ang pangungusap ay lipon ng mga salita na nagpapahayag ng buong diwa. Binubuo ito ng panlahat na sangkap, ang panaguri at ang paksa subalit buo ang diwa.

Mga ayos[baguhin | baguhin ang batayan]

May dalawang ayos ang pangungusap, ang karaniwan at di-karaniwan. Kung ang panaguri ay nauuna kaysa simuno, ang pangungusap ay nasa karaniwang ayos; at kung ang simuno naman ang nauuna kaysa sa panaguri, ang pangungusap ay nasa di-karaniwang ayos. Ang panandang "ay" ay kadalasang makikita sa mga pangungusap na nasa di karaniwang ayos.
  • Karaniwan - nagsisimula sa panaguri at nagtatapos sa simuno
    Halimbawa: Mayroong bagong tsinelas si Ana.
  • Di-Karaniwan - nagsisimula sa simuno at nagtatapos sa panaguri
    Halimbawa: Si ranilene ay bumili ng bagong tsinelas.

Uri[baguhin | baguhin ang batayan]

Ayon sa pangungusap na walang paksa[baguhin | baguhin ang batayan]

  • Mga pangungusap na eksistensyal - nagpapahayag ng pagkamayroon ng isa o higit pang tao, at iba pa. Pinangungunahan ito ng may o mayroon.
    Halimbawa: Mayroon daw ganito roon.
  • Mga pangungusap na pahanga - nagpapahayag ng damdaming paghanga.
    Halimbawa: Kayganda ng babaing iyun!
  • Mga sambitla - tumutukoy sa mga iisahin o dadalawahing pantig na nagpapahayag ng matinding damdamin.
    Halimbawa: Aray!
  • Mga pangungusap na pamanahon - nagsasaad ng oras o uri ng panahon.
    Halimbawa: Maaga pa.
  • Mga pormularyong panlipunan - mga pagbati, pagbibigay-galang, atbp. na nakagawian na sa lipunang Pilipino.
    Halimbawa: Magandang umaga po.
  • Mga pangungusap na sagot lamang - sagot sa mga tanong na hindi na kailangan ng paksa.
    Halimbawa: T: Sino siya? S: Kaibigan.
  • 'Mga pangungusap na pautos/pakiusap - Ang pangungusap na pautos ay nag-uutos o nakikiusap. Gumagamit ito ng salitang paki ang pakiusap.
    Halimbawa: Pakidala.

Ayon sa kayarian[baguhin | baguhin ang batayan]

Ang pangungusap ay may apat na kayarian: payak, tambalan, hugnayan at langkapan.
Ang payak na pangungusap ay nagpapahayag ng iisang kaisipan. Maaaring nagtataglay ng payak o tambalang simuno at panaguri. Mayroon itong apat na kayarian:
  1. Payak na simuno at payak na panaguri
  2. Payak na simuno at tambalang panaguri
  3. Tambalang simuno at payak na panaguri
  4. Tambalang simuno at tambalang panaguri
Halimbawa:
  • Ang pamahalaan ay masigasig sa mabilisang pagsugpo ng kriminalidad sa bansa.
  • Ang mga lalaki at babae ay naghahanda ng palatuntunan para sa darating na pista.
  • Ang aming pangkat ay naglinis ng mga kalye at nagpinta ng mga pader sa paaralan.
  • Ang mga guro at mag-aaral ay aawit at sasayaw para sa pagdiriwang ng Buwan ng Wika.
Ang tambalang pangungusap ay binubuo ng dalawa o higit pang sugnay na makapag-iisa.
Halimbawa:
  • Nagtatag ng isang pangako si Arnel at umisip siya ng magandang proyekto para sa mga kabataan sa kanyang pook.
  • Maraming balak silang gawin sa Linggo: magpapamigay sila ng pagkain sa mga batang lansangan, magpapadala sila nga mga damit sa mga batang ulila saka maghahandog sila ng palatuntunan para sa mga maysakit sa gabi.
Ang hugnayang pangungusap ay binubuo ng isang sugnay na makapag-iisa at isa o dalawang sugnay na di-makapag-iisa.
Halimbawa:
  • Gaganda ang iyong buhay kung susunod ka sa mga pangaral ng inyong magulang.
  • Ang batang putol ang mga kamay ay mahusay gumuhit.
Ang langkapang pangungusap ay binubuo ng dalawa o mahigit pang sugnay na makapag-iisa at dalawa o mahigit pang sugnay na di-makapag-iisa.
Halimbawa:
  • Ang buhay sa mundo ay pansamantala lamang kaya't dapat na tayo ay magpakabuti upang makamit ang kaligayahan sa kabilang buhay.
  • Nahuli na ang mga masasamang-loob kaya't payapa na kaming nakatutulog sa gabi, kasi sila lamang ang gumugulo sa amin.
  • Ang mga bayani natin ay namuhunan ng dugo upang makamtan ang kalayaan nang ang bayan ay matahimik at lumigaya.

Ayon sa gamit[baguhin | baguhin ang batayan]

Maiuuri rin ang pangungusap bilang pasalaysay o paturol, patanong, pautos, at padamdam:
  • Pasalaysay o Paturol - Ito ay nagsasalaysay ng katotohanan o pangyayari. Lagi itong nagtatapos sa tuldok (.).
  • Patanong - Ito ay nag-uusisa tungkol sa isang katotohanan o pangyayari, at tandang pananong (?) ang bantas sa hulihan nito.
  • Pautos - Ito ay uri ng pangungusap kung saan ay nakikiusap o nag uutos ito.
  • Padamdam - Ito ay nagsasabi ng matinding damdamin gaya ng tuwa, pagkagulat, paghanga, panghihinayang at iba pa.

Mga Komento

Mag-post ng isang Komento

Mga sikat na post sa blog na ito

PAKIKINIG

Ang  pakikinig  ay isang paraan sa pagtanggap ng mensahe sa pamamagitan ng pandinig. Mayroong itong kumbinasyon ng tatlong bagay: tinanaggap na tunog, nauunawaan, natatandaan. Mga nilalaman 1 Kahalagahan 2 Layunin 3 Patnubay sa mabisang pakikinig 4 Mga salik na nakakaimpluwensiya sa pakikinig 5 Mga Kasanayan sa pakikinig Kahalagahan mabilis na pagkuha ng impormasyon daan upang ang bawat isa ay magkaunawaan at magkaroon ng mabuting palagayan sa pakikinig kailangan ng ibayong konsentrasyon sa pag-unawa, pagtanda o paggunita sa naririnig. nakakatulong sa pagpapalawak ng kaalaman ang pakikinig ay nakakatulong sa pag-unawa ng damdamin, kaisipan at maunawaan ang kinikilos gawi at paniniwala. lumilikha ito ng pagkaka-isa, sa loob ng tahanan, sa paaralan, at sa pamayanan. Layunin Matuto - Upang magkaroon ng kaalaman o makakuha ng bagong impormasyon Maaliw Patnubay sa mabisang pakikinig Maging handa sa pakikinig Magkaroon ng layunin sa pakikinig big...
Magbasa nang higit pa

PAGLALARAWAN

Imahe
PAGLALARAWAN - Ito'y isang anyo ng pagpapahayag na naglalayong bumuo ng isang malinaw na larawan sa isip ng mga mambabasa o nakikinig. sa pamamagitan ng paggamit ng tiyak na salitang naglalarwan, gaya ng pang-uri at pang-abay, malinaw na naipakikita ang katangian ng tao, bagay, lugar o pangyayari na ating nakikita, naririnig o nadarama. - napapagalaw at napakikislot din ng paglalarawan ang ating mga guni-guni, imahinasyon at nakatatawag ng paningin at pansin ng mga mambabasa. MGA KATANGIAN NG ISANG MAHUSAY NA PAGLALARAWAN 1. May tiyak at kawili-wiling paksa 2. Gumagamit ng wasto at angkop na pananalita. 3. Malinaw na pagbuo sa mga larawang nais ipakita. 4. Isinasaalang-alang ang pagpili ng sariling pananaw sa paglalarawan. Iba't Ibang pananaw na magagamit: a. distansya sa bagay na inilalarawan gaya ng agwat o layo nito b. kung nasa loob o labas c. ayon sa sariling palagay o damdamin ng naglalarawan bunga ng kanyang karanasan o ng karanasan ng ibang tao. d. ayon sa sarili...
Magbasa nang higit pa

PANLAPI

Ang  panlapi  o  morpemang di-malaya  ay isang  morpema  na ikinakabit sa isang salitang-ugat upang makabuo ng isang salita. Uri ng panlapi Ang  mga sumusunod ang mga uri ng panlapi na ginagamit sa  wikang Filipino  (at  Tagalog ): Unlapi . Ang unlapi ay kapag inilalagay sa unahan ng salita.Halimbawa: Mag-/Ma- Halimbawa: magbasa, magawit Nag-/Na- Halimbawa: nagtapos, nagsimula, napili Pag-/Pa- Halimbawa: pagasa, paalis Gitlapi Ang gitlapi ay kapag nakalagay sa loob ng salita.Halimbawa: -um- Halimbawa: sumayaw, lumakad -in- Halimbawa: sinagot, ginawa Hulapi Ang hulapi ay kapag nakalagay sa hulihan ng salita.Halimbawa: -an Halimbawa: sabihan, sulatan -in Halimbawa: ibigin, gabihin, isipin, tapusin Kabilaan Ang kabilaan ay kapag ang isang pares ng panlapi ay nakalagay sa unahan at ang isa ay nasa hulihan ng salita. Halimbawa: mag-awitan, paalisin, kaibigan, kadalagahan ...
Magbasa nang higit pa